Αφιέρωμα
Βίλχελμ Ράιχ
Βίλχελμ Ράιχ
Αντικρίζοντας κατάματα το υπαρξιακό πρόβλημα
ΤΟΥ ΝΑΝΟΥ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗ
Οταν έφτασα στην Καλιφόρνια να διδάξω Συγκριτική Λογοτεχνία και Δημιουργική Γραφή, ο Βίλχελμ Ράιχ είχε αποκατασταθεί. Από καταδιωγμένος Ανατολικοευρωπαίος είχε γίνει ο γκουρού μιας σειράς νέων θεραπευτικών τεχνολογιών, μεταξύ των άλλων Οστεοπαθητική θεραπεία, Ρόλφινγκ, Ακιδοθεραπεία, Υπέρηχοι, Υπεριώδεις Ακτίνες, Πνευματικό Μασάζ, Οξυγονο-αναπνευστική θεραπεία, και σε αναρίθμητα ιδρύματα, όπως το Εσαλεν, ακολουθήθηκαν μεικτές θεραπείες, και τελικά η αναθεωρητική αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας με τις ιδέες του Φουκό, του Λανγκ, και του Τζον Πέρι, του τελευταίου αυτού σε συνδυασμό με τους αρχαϊκούς μύθους. Στο Πανεπιστήμιο ήταν δυνατό να συνδυάζει κανείς τη διδασκαλία της λογοτεχνίας και την ανάλυση των κειμένων με τις θεωρίες του Φρόιντ για τα όνειρα, παράλληλα με τους Ρώσους φορμαλιστές, τους στρουκτουραλιστές, τις έρευνες για τις παιδικές ιδέες και ερμηνείες για τον κόσμο, τις αναλύσεις των παραμυθιών και των μύθων απ' τον Προπ και τον Λεβί-Στράους, και την ψυχανάλυση των Λακάν και του Γιουνγκ ή την τρομερή ανάλυση του Ε.Α. Πόε από τη Μαρία Βοναπάρτη.
Η Ψυχανάλυση εμφανίστηκε σαν μια νέα Ανθρωπολογία των «πολιτισμένων» σε αντιπαράθεση με αυτήν των πρωτόγονων αρχαϊκών λαών. Εκείνη την εποχή στην Καλιφόρνια κυκλοφόρησαν πάμπολλα βιβλία ψυχαναλυτών και ανθρωπολόγων, όπως του Theodore Reik, («The Femal Orgasm») του Otto Rank («The Double»), του Wolf, («The fear of Women»), του Malinofski, («The Artgonauts of the Pacific, the Trobrianders Ktl»), του Laing («The divided Self»), του Frerenzi («Thalassa»), του Roheim («The enigma of the Sphinx»), για να αναφέρω μόνο τους λεγόμενους ήσσονες φροϊδιανούς, όλοι με κάποια σχέση με τον Ράιχ, όπως και αυτούς που ανέφερα, τον Λανγκ και τον Τζον Πέρι, σχετικά με τη σχιζοφρένεια. Με αυτά και με τα βιβλία του Ράιχ συνδύαζα στις παραδόσεις μου πολλές περιπτώσεις (κάζα) του Φρόιντ με γραφικούς τίτλους, όπως ο «Ανθρωπος Αρουραίος», ο «Ανθρωπος Λύκος», η περίφημη «Γκραντιβά» του Τζένσεν και βέβαια, η «Ερμηνεία των Ονείρων». Αυτά όλα υπό το πρίσμα της θεωρίας και της ερμηνείας των διδασκόμενων έργων, αλλά και της λογοτεχνικότητας με την οποία ήταν γραμμένα.
Οταν ερευνούμε τον σύγχρονο άνθρωπο από μια τέτοια υποτιθέμενη αντικειμενική σκοπιά είναι δεδομένο ότι θα αναφανούν όχι μόνο βίαιες αντιδράσεις, αλλά και μια ποικιλία αλληλο-συγκρουόμενων απόψεων. Η βιογραφία και οι έρευνες του Ράιχ, οδηγημένες από έναν πραγματικά διονυσιακό ενθουσιασμό, σε συνδυασμό με τις τελευταίες ψυχαναλυτικές θεωρίες, αλλά και με τις ανακαλύψεις της φυσικής επιστήμης, τον παρέσυραν σε μια δίνη αντιπαραθέσεων με τους ισχυρούς και κυρίαρχους της εποχής του. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένα παράλληλο με το παράδειγμα του Χριστού, όπως τον παρουσιάζει ο Ράιχ, ως τον υποδειγματικό άνθρωπο που στερούνταν θωράκισης, έναντι όχι μόνο των αντιπάλων του αλλά και των οπαδών του. Ενα αρχέτυπο παράδειγμα καταδίωξης. Αν προσθέσουμε σ' αυτή την κατηγορία τους Νίτσε, Ντε Σαντ και Μαζόχ, ο κατάλογος της καταδίωξης βρίσκει τα πιο διάσημα συμβολικά του πρότυπα.
Δεν είναι ανάγκη να θυμίσω ότι υπήρξαν η Ιερή Εξέταση και η καταδίωξη των αιρέσεων, ώστε το ψυχόδραμα του Ράιχ ν' αποκτήσει και τις μεσαιωνικές του διαστάσεις. Το κάψιμο των βιβλίων του από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων της Δημοκρατικής Αμερικής (της FDA), που και σήμερα ακόμα είναι το φόβητρο των φαρμακευτικών εταιρειών και των ιατρών στις ΗΠΑ, υπήρξε το σκάνδαλο του 20ού αιώνα, επειδή ακριβώς συνέβη εκεί όπου συνέβη. Σε μια σύγχρονη δημοκρατία. Κι εν ονόματι της ψυχικής και σωματικής υγείας...
Σε μας η έκρηξη που τίναξε το σκέπασμα του βικτοριανού πουριτανισμού της κοινωνίας μας, μισό αιώνα αργότερα, είναι το έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου «Ο Μέγας Ανατολικός». Ο Εμπειρίκος, ένας έμπειρος ψυχαναλυτής και υπερρεαλιστής ποιητής, ασχολήθηκε σ' αυτό το έργο του με την ποικιλία αλλά και τη συχνή αναπαραγωγή της σεξουαλικής πράξης σ' έναν «ωκεανικό» περίγυρο, ένα αρχέτυπο υπερωκεάνιο. Απόηχος της «Θάλασσας» του Φερένζι; Του «ωκεανικού» αισθήματος της έκστασης και ευφορίας; Γνωρίζω τώρα, χάρη στη μαρτυρία του γιου τού Ανδρέα Εμπειρίκου, Λεωνίδα, ότι όχι μόνο είχε διαβάσει όλα τα έργα του Ράιχ, που υπήρχαν στη βιβλιοθήκη του από τη δεκαετία του '30, αλλά ότι είχε εμπνευστεί, κυρίως σε σχέση με τον Ράιχ, την περικοπή του οράματος του Ιουλίου Βερν στον «Μέγα Ανατολικό» περί των «Ιμερολυκείων», σχολεία σε νέο πρότυπο για τη διδαχή του σεξ και άλλων θεμάτων στα παιδιά, σχετικά με την ευρύτερη έννοια της πολυσχιδούς παιδικής λίμπιντο, που περνάει τη «Λανθάνουσα Περίοδό» της ανάμεσα στα πρώτα σχολικά χρόνια, από 6 σε 8 ή 9 χρόνων, όπου απωθείται η σεξουαλικότητα.
Και μάλιστα ο Εμπειρίκος, σύμφωνα πάλι με τον γιο του, είχε εμπνευστεί από τον Ράιχ τις ιδέες του, γενικότερα όταν έγραφε τον «Μ.Α.», και ότι τον είχε καταχωρίσει σ' ένα ποιήμά του στους δέκα πλέον επιφανείς ανθρώπους του κόσμου. Ο «Μ.Α.» είχε αρχίσει να γράφεται στα μέσα της δεκαετίας του '40 και αρχές του '50, όταν ακριβώς εμφανίστηκαν και οι στατιστικές των Κίνσεϊ και άλλων, γύρω από το σεξ, από καθαρά φυσιολογική πλευρά. Επίσης ο Εμπειρίκος είχε συμφωνήσει με τον Μαλινόφσκι, όπως και ο Ράιχ, στη διένεξή του με τον Ρόχαιμ, σπουδαίου αναλυτού των γηγενών της Αυστραλίας, για τη μη ύπαρξη του οιδιπόδειου στις φυλές των Τροβριάνδων του Ειρηνικού, λόγω της απουσίας της «Λανθάνουσας Περιόδου» στα παιδιά εκεί.
Δεν μπορώ να πω ότι με ικανοποιεί η αιτιολογία των νευρώσεων με αποκλειστικούς παράγοντες. Συνδέονται πάρα πολύ με τη γλωσσική συνείδηση, πράγμα που και ο Ράιχ είχε επισημάνει στην περίπτωση ενός μαζοχιστή με δυνατό σύνδρομο ενοχής, που όταν τον μαστίγωναν απολάμβανε, επειδή απλούστατα η φράση «δεν φταίω εγώ που απολαμβάνω» τον ελευθέρωνε από την ανάσχεση. Αυτή η φράση προαναγγέλλει τον Λακάν, που είχε συγκρίνει τη σεξουαλική ώθηση με την πείνα που δεν ικανοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο, αλλά με την προτίμηση του καθενός για ορισμένα φαγητά. Αυτή την ποιοτική ακριβώς επιλογή, αν δεν κάνω λάθος, είχε προβλέψει ο Ράιχ. Αλλά ο Λακάν τη συνδέει με τη γλωσσική λειτουργία. «Πώς το θέλετε, κύριε, κυρία μου, καλοψημένο, ωμό ή μέτριο»; Και η επιλογή αρχίζει στον άνθρωπο, και στα ζώα ακόμα, πολύ νωρίς. Η ταινία του Γιουγκοσλάβου Μακαβέγιεφ του '60, «Τα Μυστήρια του Οργανισμού», είναι ένας ύμνος στον Ράιχ, ακόμα και από πολιτική άποψη· μια δικαίωσή του για την κριτική του σταλινισμού και την υπεράσπιση της ελευθερίας και του έρωτα. Μια ακόμα δυσ-ουτοπία; Μετά τη «Θωράκιση του Χαρακτήρα» είχε επεκτείνει τη θεραπεία και στο περιβάλλον, όταν αντελήφθη ότι οι θεραπευμένοι από μια νεύρωση εργάτες γίνονταν έρμαιο του σκληρού περιβάλλοντός τους και ότι χωρίς την αλλαγή των κοινωνικών συνθηκών δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί μια θεραπεία. Εξού και η προσχώρηση στον μαρξισμό. Η απαγόρευση όμως και από κει εγκυμονούσε. Ο υπαρκτός σοσιαλισμός είχε τα ίδια χαρακτηριστικά απώθησης με τις αστικές κοινωνίες, σαν να τις αντέγραφε. Η συνέχεια είναι γνωστή. Η διένεξη με την Ψυχαναλυτική Εταιρεία δεν ήταν μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, αλλά και της πράξης γύρω από τη θεραπεία της μυϊκής θωράκισης. Γι' αυτά θα ακούσουμε πιστεύω πολλά.
Οτι το σεξ παρασύρει τυφλά τους ανθρώπους το παρατηρούσε ο Αντρέ Μπρετόν και το θεωρούσε τον σκοτεινό πυρήνα που μένει απρόσιτος και αποτελεί το κέντρο γύρω από το οποίο περιστρέφεται η ανθρώπινη διάνοια μάταια. Οι απόπειρες λύσης της λειτουργίας του Ερωτα σκοντάφτουν πάντοτε σε κάτι ανεξιχνίαστο, που είναι το άγχος που αισθάνονται τα άτομα αλλά και τα ζώα στην εκπλήρωση του βιολογικού σεξ, αλλά και του Ερωτα ως αισθήματος.
Δεν ξέρω αν ο Ράιχ το είχε αντιληφθεί, αλλά ασφαλώς ο εγκλεισμός στο κιβώτιο της οργονικής συσσώρευσης θυμίζει τον εγκλεισμό στο φέρετρο. Ισως χωρίς την αντιμετώπιση του εγκλεισμού του ανθρώπου σ' ένα κιβώτιο και την υπέρβαση του φόβου του θανάτου να μην υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία αυτών των θανατόφοβων νευρωτικών, αλλά και των ανθρώπων εν γένει. Η άρνηση του θανάτου καθώς και η αποδοχή του είναι ένας από τους πιο έντονους αμυντικούς μηχανισμούς της ανθρωπότητας, που βιώνει μάλιστα καθημερινά μικρούς θανάτους με τη μορφή απογοητεύσεων. Αυτό εν μέρει εξηγεί τη βία των αντιδράσεων μιας μερίδας του τύπου και των αρχών εναντίον του οργονικού κιβωτίου. Ηταν ο μεταφορικός συμβολισμός ενός εγκλεισμού όπου ηδονή και θάνατος ταυτίζονταν. Ο Ράιχ δεν είχε μόνο καταπιαστεί με το υπαρξιακό πρόβλημα αλλά και το ζούσε. Ασφαλώς είχε διαβάσει τον Αμλετ τού «Να ζεις ή να μη ζεις... ή ν' αντιμετωπίζεις έναν ωκεανό από αντιξοότητες...». Τις αντιξοότητες τις γνώριζε καθώς και τους θριάμβους που δεν έζησε να τους δει: την εξάπλωση των ιδεών του.
Παράδειγμα, η υπόθεση του αιθέρα που είχε ασπασθεί ως μέσο μετάδοσης των ραδιενεργών κυμάτων, σήμερα έχει επανέλθει με τη μορφή της θεωρίας μιας σούπας από ελεύθερα ηλεκτρόνια που αποτελούν τη συνεκτική ύλη του Διαστήματος, του Σύμπαντος. Αυτό τον δικαιώνει, και όχι μόνο... Σύμφωνα με τον φυσικό Ουέμπστερ του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, η αρχική ύλη του Σύμπαντος αποτελούνταν από μια πυκνή σούπα στοιχειωδών σωματιδίων, όπως το χάος των ορφικών και άλλων κοσμοθεωριών. Τελευταία οι Κινέζοι έχουν χρησιμοποιήσει υπέρηχους που μετατρέπονται σε θερμότητα για τη διάλυση μη χειρουργήσιμων όγκων και ο Ιταλός γιατρός Ορσι πειραματίζεται με αυτούς στο Μιλάνο. Στην Κίνα ισχυρίζονται ότι έχουν θεραπεύσει 20.000 άτομα σε 10 χρόνια. Αν αυτά όλα αληθεύουν, θα εξηγούσαν και τις σαμανικές εγχειρήσεις με ένα απλό άγγιγμα. Οι θεωρίες του Μάξγουελ για τον ηλεκτρισμό και την κοσμική ενέργεια είχαν επηρεάσει κι έναν άλλο μοναδικό, τονΑλφρεντ Ζαρί, ο οποίος έφτιαξε την Παταφυσική του επιστήμη, που ήταν «η επιστήμη των εξαιρέσεων», σε αντιπαράθεση με την κανονική επιστήμη των επαναλήψεων. Θα μπορούσαμε να πούμε και των αιρέσεων και καθαιρέσεων, έχοντας προβλέψει τους Χίτλερ και Στάλιν στον «Βασιλιά Ουμπού» του. Τα τελευταία πειράματα του Ράιχ με τον καιρό και τη μελατονίνη ηχούν παταφυσικά. Αλλά όπως και τα UFO, είναι άραγε μόνον εξαιρέσεις, ή είναι, στον παραλογισμό τους, μια προφητική διαίσθηση του μέλλοντος; Οταν ο Ράιχ απέδιδε την αλλαγή του κλίματος στους εξωγήινους προέβλεψε, κατά τη γνώμη μου, τον Μπους, τον Τσέινι και το καρτέλ της χρήσης του πετρελαίου στη βιομηχανία, την ηλεκτροφώτιση, τις μεταφορές, συμπεριλαμβανόμενου και του Πούτιν, και των άλλων που στηρίζουν τον πλούτο τους στη θανάσιμη πετροενέργεια, ως μια κοινωνική πανούκλα, κι αυτών που αρνούνται να συμμορφωθούν, όπως οι Ινδίες και η Κίνα, με τις ΗΠΑ, μπροστά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής. «Τυφλοί τα τ' ώτα τον τε νουν, τα τ' όμματ' εισί», νέοι Οιδίποδες ενός πολύ παγκοσμιοποιημένου οιδιπόδειου.
Η Ψυχανάλυση εμφανίστηκε σαν μια νέα Ανθρωπολογία των «πολιτισμένων» σε αντιπαράθεση με αυτήν των πρωτόγονων αρχαϊκών λαών. Εκείνη την εποχή στην Καλιφόρνια κυκλοφόρησαν πάμπολλα βιβλία ψυχαναλυτών και ανθρωπολόγων, όπως του Theodore Reik, («The Femal Orgasm») του Otto Rank («The Double»), του Wolf, («The fear of Women»), του Malinofski, («The Artgonauts of the Pacific, the Trobrianders Ktl»), του Laing («The divided Self»), του Frerenzi («Thalassa»), του Roheim («The enigma of the Sphinx»), για να αναφέρω μόνο τους λεγόμενους ήσσονες φροϊδιανούς, όλοι με κάποια σχέση με τον Ράιχ, όπως και αυτούς που ανέφερα, τον Λανγκ και τον Τζον Πέρι, σχετικά με τη σχιζοφρένεια. Με αυτά και με τα βιβλία του Ράιχ συνδύαζα στις παραδόσεις μου πολλές περιπτώσεις (κάζα) του Φρόιντ με γραφικούς τίτλους, όπως ο «Ανθρωπος Αρουραίος», ο «Ανθρωπος Λύκος», η περίφημη «Γκραντιβά» του Τζένσεν και βέβαια, η «Ερμηνεία των Ονείρων». Αυτά όλα υπό το πρίσμα της θεωρίας και της ερμηνείας των διδασκόμενων έργων, αλλά και της λογοτεχνικότητας με την οποία ήταν γραμμένα.
Οταν ερευνούμε τον σύγχρονο άνθρωπο από μια τέτοια υποτιθέμενη αντικειμενική σκοπιά είναι δεδομένο ότι θα αναφανούν όχι μόνο βίαιες αντιδράσεις, αλλά και μια ποικιλία αλληλο-συγκρουόμενων απόψεων. Η βιογραφία και οι έρευνες του Ράιχ, οδηγημένες από έναν πραγματικά διονυσιακό ενθουσιασμό, σε συνδυασμό με τις τελευταίες ψυχαναλυτικές θεωρίες, αλλά και με τις ανακαλύψεις της φυσικής επιστήμης, τον παρέσυραν σε μια δίνη αντιπαραθέσεων με τους ισχυρούς και κυρίαρχους της εποχής του. Αυτό από μόνο του αποτελεί ένα παράλληλο με το παράδειγμα του Χριστού, όπως τον παρουσιάζει ο Ράιχ, ως τον υποδειγματικό άνθρωπο που στερούνταν θωράκισης, έναντι όχι μόνο των αντιπάλων του αλλά και των οπαδών του. Ενα αρχέτυπο παράδειγμα καταδίωξης. Αν προσθέσουμε σ' αυτή την κατηγορία τους Νίτσε, Ντε Σαντ και Μαζόχ, ο κατάλογος της καταδίωξης βρίσκει τα πιο διάσημα συμβολικά του πρότυπα.
Δεν είναι ανάγκη να θυμίσω ότι υπήρξαν η Ιερή Εξέταση και η καταδίωξη των αιρέσεων, ώστε το ψυχόδραμα του Ράιχ ν' αποκτήσει και τις μεσαιωνικές του διαστάσεις. Το κάψιμο των βιβλίων του από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων της Δημοκρατικής Αμερικής (της FDA), που και σήμερα ακόμα είναι το φόβητρο των φαρμακευτικών εταιρειών και των ιατρών στις ΗΠΑ, υπήρξε το σκάνδαλο του 20ού αιώνα, επειδή ακριβώς συνέβη εκεί όπου συνέβη. Σε μια σύγχρονη δημοκρατία. Κι εν ονόματι της ψυχικής και σωματικής υγείας...
Σε μας η έκρηξη που τίναξε το σκέπασμα του βικτοριανού πουριτανισμού της κοινωνίας μας, μισό αιώνα αργότερα, είναι το έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου «Ο Μέγας Ανατολικός». Ο Εμπειρίκος, ένας έμπειρος ψυχαναλυτής και υπερρεαλιστής ποιητής, ασχολήθηκε σ' αυτό το έργο του με την ποικιλία αλλά και τη συχνή αναπαραγωγή της σεξουαλικής πράξης σ' έναν «ωκεανικό» περίγυρο, ένα αρχέτυπο υπερωκεάνιο. Απόηχος της «Θάλασσας» του Φερένζι; Του «ωκεανικού» αισθήματος της έκστασης και ευφορίας; Γνωρίζω τώρα, χάρη στη μαρτυρία του γιου τού Ανδρέα Εμπειρίκου, Λεωνίδα, ότι όχι μόνο είχε διαβάσει όλα τα έργα του Ράιχ, που υπήρχαν στη βιβλιοθήκη του από τη δεκαετία του '30, αλλά ότι είχε εμπνευστεί, κυρίως σε σχέση με τον Ράιχ, την περικοπή του οράματος του Ιουλίου Βερν στον «Μέγα Ανατολικό» περί των «Ιμερολυκείων», σχολεία σε νέο πρότυπο για τη διδαχή του σεξ και άλλων θεμάτων στα παιδιά, σχετικά με την ευρύτερη έννοια της πολυσχιδούς παιδικής λίμπιντο, που περνάει τη «Λανθάνουσα Περίοδό» της ανάμεσα στα πρώτα σχολικά χρόνια, από 6 σε 8 ή 9 χρόνων, όπου απωθείται η σεξουαλικότητα.
Και μάλιστα ο Εμπειρίκος, σύμφωνα πάλι με τον γιο του, είχε εμπνευστεί από τον Ράιχ τις ιδέες του, γενικότερα όταν έγραφε τον «Μ.Α.», και ότι τον είχε καταχωρίσει σ' ένα ποιήμά του στους δέκα πλέον επιφανείς ανθρώπους του κόσμου. Ο «Μ.Α.» είχε αρχίσει να γράφεται στα μέσα της δεκαετίας του '40 και αρχές του '50, όταν ακριβώς εμφανίστηκαν και οι στατιστικές των Κίνσεϊ και άλλων, γύρω από το σεξ, από καθαρά φυσιολογική πλευρά. Επίσης ο Εμπειρίκος είχε συμφωνήσει με τον Μαλινόφσκι, όπως και ο Ράιχ, στη διένεξή του με τον Ρόχαιμ, σπουδαίου αναλυτού των γηγενών της Αυστραλίας, για τη μη ύπαρξη του οιδιπόδειου στις φυλές των Τροβριάνδων του Ειρηνικού, λόγω της απουσίας της «Λανθάνουσας Περιόδου» στα παιδιά εκεί.
Δεν μπορώ να πω ότι με ικανοποιεί η αιτιολογία των νευρώσεων με αποκλειστικούς παράγοντες. Συνδέονται πάρα πολύ με τη γλωσσική συνείδηση, πράγμα που και ο Ράιχ είχε επισημάνει στην περίπτωση ενός μαζοχιστή με δυνατό σύνδρομο ενοχής, που όταν τον μαστίγωναν απολάμβανε, επειδή απλούστατα η φράση «δεν φταίω εγώ που απολαμβάνω» τον ελευθέρωνε από την ανάσχεση. Αυτή η φράση προαναγγέλλει τον Λακάν, που είχε συγκρίνει τη σεξουαλική ώθηση με την πείνα που δεν ικανοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο, αλλά με την προτίμηση του καθενός για ορισμένα φαγητά. Αυτή την ποιοτική ακριβώς επιλογή, αν δεν κάνω λάθος, είχε προβλέψει ο Ράιχ. Αλλά ο Λακάν τη συνδέει με τη γλωσσική λειτουργία. «Πώς το θέλετε, κύριε, κυρία μου, καλοψημένο, ωμό ή μέτριο»; Και η επιλογή αρχίζει στον άνθρωπο, και στα ζώα ακόμα, πολύ νωρίς. Η ταινία του Γιουγκοσλάβου Μακαβέγιεφ του '60, «Τα Μυστήρια του Οργανισμού», είναι ένας ύμνος στον Ράιχ, ακόμα και από πολιτική άποψη· μια δικαίωσή του για την κριτική του σταλινισμού και την υπεράσπιση της ελευθερίας και του έρωτα. Μια ακόμα δυσ-ουτοπία; Μετά τη «Θωράκιση του Χαρακτήρα» είχε επεκτείνει τη θεραπεία και στο περιβάλλον, όταν αντελήφθη ότι οι θεραπευμένοι από μια νεύρωση εργάτες γίνονταν έρμαιο του σκληρού περιβάλλοντός τους και ότι χωρίς την αλλαγή των κοινωνικών συνθηκών δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί μια θεραπεία. Εξού και η προσχώρηση στον μαρξισμό. Η απαγόρευση όμως και από κει εγκυμονούσε. Ο υπαρκτός σοσιαλισμός είχε τα ίδια χαρακτηριστικά απώθησης με τις αστικές κοινωνίες, σαν να τις αντέγραφε. Η συνέχεια είναι γνωστή. Η διένεξη με την Ψυχαναλυτική Εταιρεία δεν ήταν μόνο στο επίπεδο της θεωρίας, αλλά και της πράξης γύρω από τη θεραπεία της μυϊκής θωράκισης. Γι' αυτά θα ακούσουμε πιστεύω πολλά.
Οτι το σεξ παρασύρει τυφλά τους ανθρώπους το παρατηρούσε ο Αντρέ Μπρετόν και το θεωρούσε τον σκοτεινό πυρήνα που μένει απρόσιτος και αποτελεί το κέντρο γύρω από το οποίο περιστρέφεται η ανθρώπινη διάνοια μάταια. Οι απόπειρες λύσης της λειτουργίας του Ερωτα σκοντάφτουν πάντοτε σε κάτι ανεξιχνίαστο, που είναι το άγχος που αισθάνονται τα άτομα αλλά και τα ζώα στην εκπλήρωση του βιολογικού σεξ, αλλά και του Ερωτα ως αισθήματος.
Δεν ξέρω αν ο Ράιχ το είχε αντιληφθεί, αλλά ασφαλώς ο εγκλεισμός στο κιβώτιο της οργονικής συσσώρευσης θυμίζει τον εγκλεισμό στο φέρετρο. Ισως χωρίς την αντιμετώπιση του εγκλεισμού του ανθρώπου σ' ένα κιβώτιο και την υπέρβαση του φόβου του θανάτου να μην υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία αυτών των θανατόφοβων νευρωτικών, αλλά και των ανθρώπων εν γένει. Η άρνηση του θανάτου καθώς και η αποδοχή του είναι ένας από τους πιο έντονους αμυντικούς μηχανισμούς της ανθρωπότητας, που βιώνει μάλιστα καθημερινά μικρούς θανάτους με τη μορφή απογοητεύσεων. Αυτό εν μέρει εξηγεί τη βία των αντιδράσεων μιας μερίδας του τύπου και των αρχών εναντίον του οργονικού κιβωτίου. Ηταν ο μεταφορικός συμβολισμός ενός εγκλεισμού όπου ηδονή και θάνατος ταυτίζονταν. Ο Ράιχ δεν είχε μόνο καταπιαστεί με το υπαρξιακό πρόβλημα αλλά και το ζούσε. Ασφαλώς είχε διαβάσει τον Αμλετ τού «Να ζεις ή να μη ζεις... ή ν' αντιμετωπίζεις έναν ωκεανό από αντιξοότητες...». Τις αντιξοότητες τις γνώριζε καθώς και τους θριάμβους που δεν έζησε να τους δει: την εξάπλωση των ιδεών του.
Παράδειγμα, η υπόθεση του αιθέρα που είχε ασπασθεί ως μέσο μετάδοσης των ραδιενεργών κυμάτων, σήμερα έχει επανέλθει με τη μορφή της θεωρίας μιας σούπας από ελεύθερα ηλεκτρόνια που αποτελούν τη συνεκτική ύλη του Διαστήματος, του Σύμπαντος. Αυτό τον δικαιώνει, και όχι μόνο... Σύμφωνα με τον φυσικό Ουέμπστερ του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, η αρχική ύλη του Σύμπαντος αποτελούνταν από μια πυκνή σούπα στοιχειωδών σωματιδίων, όπως το χάος των ορφικών και άλλων κοσμοθεωριών. Τελευταία οι Κινέζοι έχουν χρησιμοποιήσει υπέρηχους που μετατρέπονται σε θερμότητα για τη διάλυση μη χειρουργήσιμων όγκων και ο Ιταλός γιατρός Ορσι πειραματίζεται με αυτούς στο Μιλάνο. Στην Κίνα ισχυρίζονται ότι έχουν θεραπεύσει 20.000 άτομα σε 10 χρόνια. Αν αυτά όλα αληθεύουν, θα εξηγούσαν και τις σαμανικές εγχειρήσεις με ένα απλό άγγιγμα. Οι θεωρίες του Μάξγουελ για τον ηλεκτρισμό και την κοσμική ενέργεια είχαν επηρεάσει κι έναν άλλο μοναδικό, τονΑλφρεντ Ζαρί, ο οποίος έφτιαξε την Παταφυσική του επιστήμη, που ήταν «η επιστήμη των εξαιρέσεων», σε αντιπαράθεση με την κανονική επιστήμη των επαναλήψεων. Θα μπορούσαμε να πούμε και των αιρέσεων και καθαιρέσεων, έχοντας προβλέψει τους Χίτλερ και Στάλιν στον «Βασιλιά Ουμπού» του. Τα τελευταία πειράματα του Ράιχ με τον καιρό και τη μελατονίνη ηχούν παταφυσικά. Αλλά όπως και τα UFO, είναι άραγε μόνον εξαιρέσεις, ή είναι, στον παραλογισμό τους, μια προφητική διαίσθηση του μέλλοντος; Οταν ο Ράιχ απέδιδε την αλλαγή του κλίματος στους εξωγήινους προέβλεψε, κατά τη γνώμη μου, τον Μπους, τον Τσέινι και το καρτέλ της χρήσης του πετρελαίου στη βιομηχανία, την ηλεκτροφώτιση, τις μεταφορές, συμπεριλαμβανόμενου και του Πούτιν, και των άλλων που στηρίζουν τον πλούτο τους στη θανάσιμη πετροενέργεια, ως μια κοινωνική πανούκλα, κι αυτών που αρνούνται να συμμορφωθούν, όπως οι Ινδίες και η Κίνα, με τις ΗΠΑ, μπροστά στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής. «Τυφλοί τα τ' ώτα τον τε νουν, τα τ' όμματ' εισί», νέοι Οιδίποδες ενός πολύ παγκοσμιοποιημένου οιδιπόδειου.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 25/01/2008
1 σχόλιο:
Έπεσα στα χέρια ειδικών που με απροσανατόλισαν και με ξεπουπούλιασαν οικονομικά.
Έχω μια κόρη 14 ετών που έχει μαθησιακές δυσκολίες. Δεν γράφει στραβά ή ανάποδα, διαβάζει κανονικά, δεν μπορεί να μάθει/ αποστηθίσει/ συλλέξει σημαντικά στοιχεία/ συνοψίσει/ επιλέξει κυριότερά του (ο,τιδήποτε φανταστείτε) μπροστά σε μια σελίδα βιβλίου του σχολείου, κυρίως ιστορίας ή γεωγραφίας.
Λόγω της δυσκολίας της σε κάθε σχολείο επιλέγει να κάνει παρέα μόνο με προβληματικά/ παραβατικά παιδιά και μας φέρνει πάντα μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα που μας σπρώχνουν σε απελπισμένες πράξεις (αλλαγή σχολείου, αλλαγή "ειδικών" κλπ). Ότι χαρίσματα έχει φροντίζει με κάθε τρόπο να τα εξαφανίσει, προκειμένου να μη διαφέρει στην προβληματική φίλη της (φρόντισε να ξεχάσει τα πορτογαλικά της, αποπειράται να κάνει το ίδιο στα γαλλικά της, στράβωσε τα μπροστινά της δόντια για να βάλει σιδεράκια όπως η φίλη της, καθόταν με τα γόνατα να συγκλίνουν προς τα μέσα και να ενώνονται ώστε να στραβώσουν ενώ η ίδια παλιάέτρεχε με τα δυνατά πόδια της σαν δρομέας, προσπαθεί σε πάρτυ να τρώει τούρτα ενώ τη σιχαίνεται κλπ).
Έχει μεγάλη κλιση στο μπαλέτο και στο πιάνο (όπου μαθαίνει και προετοιμάζει περισσότερα από ότι της δίνεται κλπ) Μακάρι να υπήρχε ένας κόσμος που να μπορούσε να αξιοποιήσει αυτά τα ταλέντα χωρίς να χρειάζονται και οι λοιπές γνώσεις. Δυστυχώς έχω παρακολουθήσει προφορικές εξετάσεις του ΑΣΕΠ για πρόσληψη καθαριστριών από το δημόσιο και για λόγους συναγωνισμού τις ρώταγαν τι γνωρίζουν για τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Οι θεραπευτικές εισηγήσεις των ειδικών στα χέρια των οποίων έπεσα και με αφαίμαξαν ήσαν (δεν είναι όλες οι απόψεις του ίδιου ατόμου):
- Δεν έχει δυσλεξία (Λες και υπάρχει ένας διαχρονικά ισχύων ορισμός της δυσλεξίας.Και εγώ είχα δυσλεξία τα χρόνια μου και την αντιμετώπισαν με το ξύλο και τον εξευτελισμό).
- Θα ασχοληθούμε με την προσωπικότητά της μόνο. (Δεν μου απαντάνε όμως στο ερώτημά μου "Δέστε δημοσίευμα της Καθημερινής υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι για να μαθαίνουν τα δυσλεκτικά παιδιά. Γιατί αυτές τις μεθόδους να τις ανακαλύψουμε εμείς -μαζί με τους κατάλληλους ειδικούς - όταν η κόρη μου θα είναι 26 ετών και όχι τώρα;
- Αφήστε τη να μείνει στην ίδια τάξη. Καλό θα της κάνει( Όμως εγώ έχει διαβάσει διάφορα βιβλία και άρθρα για τη δυσλεξία, και πουθενά δεν λέει ότι θεραπεύεται με το να μείνει το παιδί στην ίδια τάξη).
- Πηγαίνετε στον τάδε που είναι ειδικός στο να προετοιμάζει δυσλεκτικά παιδιά στο σχολείο και στο τέλος τους περνάει η δυσλεξία. Πήγα και πέρασα τη χρονιά με άθλιες συνθήκες. Ο ειδικός κάθε φορά απήύδηζε προσπαθώντας να της μάθει κάτι, δεν τα κατάφερνε, έλεγε ότι η κόρη μου κουράστηκε και "έχει κατεβάσει τα ρολλά" και μου έδινε μερικές σελίδες γεμάτες με κείμενο το οποίο εγώ ο μή ειδικός θα αναλάμβανα να της τα περάσω στο μυαλό -σαν να ήταν ένα φάξ - προτού κοιμηθεί το βράδυ.
- Να κάνετε οικογενειακή θεραπεία. Εσείς η κόρη σας και η γυναίκα σας. Θα είμαι εγώ και ένας άλλος συντονιστής. Γιατί ο άλλος (ο μπακαλόγατος); Γιατί έτσι γίνεται η ομαδική θεραπεία. Μπορείτε κυρία μου να μου δείξετε σε ένα από τα βιβλία της ομαδικής θεραπείας που έχετε στη βιβλιοθήκη σας να αναφέρει ότι θα υπάρχει και δεύτερος θεραπευτής; Έτσι γίνεται στην Ελλάδα. Και τι με αυτό; Και στη Βραζιλία σε ορισμένες περιοχές κάνουν βουντού. Πόσο θα κοστίσει; 140 η συνεδρία (70 αυτή και 70 ο ειδικευόμενος μπακαλόγατος). Τι λέτε κυρία μου;(Και η θεραπεύτρια καπνίζει σαν φουγάρο μπροστά στην κόρη μου χωρίς να ζητάει συγγνώμη ή άδεια, παρόλο που απαγορεύεται από το Υπουργείο Υγείας. Σκέψου να προστεθεί και ο μπακαλόγατος που να καπνίζει τσιμπούκι!)
- (στη γυναίκα μου) Να μετάσχετε σε ομαδική θεραπεία (σε ένα κατερειπωμένο σπίτι). Θα είναι γονείς παιδιών; Όχι αποκλειστικά, μπορεί μερικοί να είναι γονείς αλλά μπορεί και να μην είναι. Θα το σκεφτώ. Προτού φύγετε, παρακαλώ να με πληρώσετε. 150 Ευρώ. Θα σας ετοιμάσουμε την απόδειξη την επόμενη βδομάδα, να τη ζητήσετε από την κυρία Βάνα.
- Δεν έχει μαθησιακά προβλήματα. Είναι ιδιοφυϊα η κόρη σας. Εσείς οι γονείς έχετε πρόβλημα. Θα πρέπει να κάνετε ατομικές θεραπείες ο καθένας σας. Και η κόρη μας; Η κόρη σας δεν έχει τίποτα. 120 Ευρώ. Θα μου δώσετε απόδειξη; Όχι, δεν δίνω αποδείξεις, είμαι πανεπιστημιακός. τότε και εγώ δεν πληρώνω. Μα μου φάγατε την ώρα.. Λυπάμαι. Ωραία θα σας δώσω απόδειξη για 30 ευρώ. Τότε και εγώ θα σας πληρώσω 30 ευρώ.
Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου δώσετε κάποια κατεύθυνση ως προς το τι να κάνω; Η κόρη μου με τόσες επισκέψεις και τέτοια παραπληροφόρηση δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει. Ακόμα και αν είμαστε φοβεροί εγκληματίες η γυναίκα μου και εγώ (φανταστείτε με να είμαι σαν τον Αυστριακό!), πάλι υπάρχει υποχρέωση των ειδικών να τη βοηθήσουν σήμερα και όχι όταν γίνει 26 ετών. Οι ειδικοι της έχουν βάλει στο μυαλό ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις μας και γι' αυτό εκείνη δεν μπορεί να μάθει τη μετάφραση των Αρχαίων.
Φυσικά (στην Ελλάδα πάντα έχουμε συμβουλές και επιχειρήματα) μπορεί να πεί κανείς «γιατί δεν πάτε σε κάποιο ειδικό κέντρο του δημοσίου για τα παιδιά που έχουν μαθησιακά προβλήματα;» Σε αυτούς τους φορείς αν δοκιμάσετε να τηλεφωνήσετε για να κλείσετε ραντεβού, θα πάρετε την απάντηση ότι έχετε σειρά προτεραιότητας για να σας δουν μετά από ένα χρόνο. Δοκιμάστε!
Αν προσφύγετε στο Συνήγορο του Πολίτη σας απαντούν ότι α) "ναι μεν η ιατρική περίθαλψη είναι συνταγματικό σας δικαίωμα, αλλά εδώ υπάρχει αντικειμενική αδυναμία, όπως δηλώνουν οι συγκεκριμένοι φορείς", β)"μπορείτε να κάνετε αγωγή αποζημίωσης κατά του δημοσίου για παραλείψεις των οργάνων του, με βάση το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα εάν θεμελιώσετε τη βλάβη που υπέστη η κόρη σας από την παράλειψη...
Η αγωγή εκδικάζεται μετά από 3 1/2 με 4 χρόνια και αν υπολογίσουμε ότι στην καλύτερη περίπτωση κερδίσετε, το δημόσιο θα κάνει έφεση και αναίρεση οπότε μπορείτε να έχετε την απόφαση που θα σας δικαιώνει τελεσίδικη μετά από 7-8 περίπου χρόνια.
Βέβαια δεν είναι εύκολο να έκτέλέσετε απόφαση κατά του δημοσίου, οπότε μπορείτε να προσφύγετε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Στρασβούργο), αλλά θα πρέπει να προσέξετε να ασκήσετε την προσφυγή εντός 6 μηνών από την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης (μετά από αναίρεση κλπ). Η εκκρεμοδικία κρατάει περίπου 8-10 χρόνια και μάλλον θα κερδίσετε την υπόθεση με μια συμβολική αποζημίωση, εκτός αν στο μεταξύ ο αρμόδιος φορέας αποφασίσει να καλέσει την κόρη σας για εξέταση..".
Δημοσίευση σχολίου