Μουσικοθεραπεια και Ιατρικη

Σώζει και η μουσικοθεραπεία

Της ΣΟΦΙΑΣ ΝΕΤΑ

Θα περιμένατε ποτέ να δείτε έναν μουσικό να παίζει άρπα μέσα στην... εντατική μονάδα θεραπείας; Και όμως αυτό συμβαίνει στο νοσοκομείο Piedmont στην Ατλάντα των ΗΠΑ, απ' όπου τραβήχτηκε και η φωτογραφία!

Τι δουλειά έχει να παίζει εκεί ένας μουσικός; Μα, βοηθά στη θεραπεία! Η μουσικοθεραπεία εφαρμόζεται σήμερα μεταξύ άλλων σε εντατικές ενηλίκων, νεογνών και πρόωρων βρεφών, αλλά και κατά τη διάρκεια επεμβάσεων, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η μουσική μπορεί να υποκαταστήσει ένα μέρος των αναισθητικών ενδοφλέβιων φαρμάκων.

Πρωτοπόρος

Ο Αμερικανός αναισθησιολόγος δρ Fred Schwartz είναι πρωτοπόρος των εφαρμογών μουσικοθεραπείας στην ιατρική και δημιουργός των ηχογραφημάτων εμβρυϊκών ήχων (womb sounds) για τη χρήση σε μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών και πρόωρων βρεφών, αλλά και παραγωγός μουσικής για την επιβοήθηση του ύπνου και την ανακούφιση του πόνου. Είναι επίσης δημιουργός της σειράς CD TRANSITIONS - HEALING MUSIC AND WOMB SOUNDS. Ο διακεκριμένος επιστήμονας μίλησε στην «Ε» για την επίδραση της μουσικής στους ασθενείς, λίγο πριν επισκεφθεί τη χώρα μας:

Ο δρ F. Schwartz

**Πώς τα έμβρυα αντιλαμβάνονται τη μουσική και ποια είναι η θεραπευτική δράση της μουσικής στα έμβρυα και τα νεογνά;

* «Τα έμβρυα μπορούν και αντιλαμβάνονται τη μουσική ήδη από τη 16η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και μπορούν να συλλαμβάνουν αρκετές συχνότητες ήχων, σχεδόν όσες και ένα ενήλικο αυτί. Οι πιο καθοριστικοί ήχοι για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου είναι ο ρυθμικός ήχος της καρδιάς και της αναπνοής της μητέρας και οι παλμικοί ήχοι της αρτηριακής κυκλοφορίας στον πλακούντα. Το αυτί των εμβρύων μπορεί να ξεχωρίζει τη φωνή της μητέρας του σε σχέση με μια άλλη γυναικεία φωνή.

Το πιο σημαντικό εκπαιδευτικό κομμάτι της ζωής μας συμβαίνει στο εμβρυϊκό αμφιθέατρο, πολύ σπουδαιότερο για την εγκεφαλική μας ανάπτυξη και από τη σχολική ή την πανεπιστημιακή παιδεία. Γνωρίζουμε σήμερα ότι τα νανουρίσματα με τη φωνή της μητέρας ελαττώνουν το στρες των πρόωρων βρεφών και τα βοηθούν να παίρνουν γρηγορότερα βάρος. Γενικά, η μουσική βοηθάει τα πρόωρα βρέφη και τα νεογνά να συντομεύουν το χρόνο παραμονής τους στις θερμοκοιτίδες και να αναπτύσσονται καλύτερα. Εχουμε αποδείξει με μια μεγάλη μελέτη στις ΗΠΑ ότι με χρήση μουσικής στις μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών συντομεύουμε την εκεί παραμονή των νεογνών κατά περίπου 3 ημέρες και μειώνουμε το κόστος κατά 2.000-6.000 δολάρια κατά πρόωρο βρέφος».

Και ...παυσίπονο

**Μπορεί η μουσική να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του πόνου;

* «Εχει αποδειχθεί ότι η μουσική μπορεί να υποκαταστήσει ένα μέρος των αναισθητικών ενδοφλέβιων φαρμάκων κατά τη διάρκεια επεμβάσεων. Μια μελέτη έδειξε ότι με τη βοήθεια κατάλληλης μουσικής ακρόασης (δηλαδή μουσική που διαλέγει ο ασθενής με βάση τις προτιμήσεις του) μπορεί να υποκαταστήσει ο αναισθησιολόγος μέχρι και 5mg διαζεπάμης, της ουσίας που είναι γνωστή ως Valium. Πολύ σημαντική είναι η μουσικοθεραπεία για την ανακούφιση του πόνου, με τη βοήθεια ειδικά εκπαιδευμένων μουσικοθεραπευτών, στα τελευταία στάδια της νόσου ασθενών με καρκίνο. Εχουμε βρει σε διάφορες μελέτες ότι η ακρόαση μιας μουσικής που μας αρέσει ελαττώνει τα επίπεδα των ορμονών του στρες (π.χ. αδρεναλίνη) στο αίμα κατά τη διάρκεια της ακρόασης».

**Πώς επιλέγετε την κατάλληλη μουσική πριν ή κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης;

* «Πολύ σημαντική είναι η μουσική προτίμηση του ασθενούς. Δεν υπάρχουν συνταγές, γιατί η επιλογή της μουσικής έχει να κάνει και με το πολιτισμικό ιδίωμα. Εχω χρησιμοποιήσει jazz, rock, folk και διάφορα άλλα είδη. Είναι σημαντικό να μάθει κανείς τι αρέσει στον κάθε ασθενή. Η κλασική μουσική των Mozart, Bach, Vivaldi έχει χαλαρωτικό αποτέλεσμα, ιδιαίτερα σε αργό τέμπο, τέμπο andante, και είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση του στρες σε πολλούς ασθενείς μας. Μας χαλαρώνει μια μουσική που έχει ένα τέμπο τέτοιο όσο ο ρυθμός της καρδιάς μας σε ηρεμία, δηλαδή 65-70 χτύπους το λεπτό. Πολύ σημαντική και αποτελεσματική είναι η ζωντανή μουσική σε σχέση με την ηχογραφημένη μουσική. Στο νοσοκομείο που εργάζομαι στην Ατλάντα, ένας αρπίστας και ένας φλαουτίστας παίζουν ζωντανή μουσική στους ασθενείς, οι οποίοι νοσηλεύονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας και το μέτρο αυτό έχει αποδειχθεί θεραπευτικό για πολλούς αρρώστους».

* Ο δρ Schwartz θα δώσει δύο διαλέξεις με αντικείμενο τις εφαρμογές της «Μουσικής στην Ιατρική» στην Αθήνα, στις 5 Μαρτίου στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (ώρα 19.30) και στις 6 Μαρτίου την ίδια ώρα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Στην Ελλάδα έρχεται έπειτα από πρόσκληση του καρδιολόγου του «Ωνασείου», Θανάση Δρίτσα, με τον οποίο συνεργάζεται στενά στο επιστημονικό αντικείμενο των εφαρμογών της μουσικής στο νοσοκομείο.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 26/02/2008