Ξαναθυμήθηκαν τη θεωρία του Β. Ράιχ για τον οργασμό Ασοσ. Πρες ΡΕΪΝΤΖΛΙ. Μισό αιώνα μετά τον θάνατο του εμπνευστή της αμφιλεγόμενης θεωρίας της «οργονικής ενέργειας», Βίλχελμ Ράιχ, οι λιγοστοί υποστηρικτές του εκκεντρικού επιστήμονα καταβάλλουν την ύστατη προσπάθεια προκειμένου να δώσουν νέα ώθηση στο ξεχασμένο του έργο. Ο αυστριακής καταγωγής γιατρός και ψυχαναλυτής είχε ταράξει τα νερά της αμερικανικής επιστημονικής κοινότητας στις αρχές της δεκαετίας του ’50, υποστηρίζοντας ότι η «κοσμική ενέργεια» που παράγεται κατά τη διάρκεια του σεξουαλικού οργασμού έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Αντικείμενο χλευασμού η μηχανή του Η μηχανή συγκέντρωσης «οργονικής ενέργειας» που κατασκεύασε ο Ράιχ έγινε αντικείμενο χλευασμού από την αμερικανική κοινή γνώμη πριν, τελικά, η επιτροπή Φαρμάκων και Τροφίμων αποφανθεί ότι πρόκειται για απάτη και διατάξει την κατάσχεσή της. Απαξιωμένος από το επιστημονικό κατεστημένο των ΗΠΑ, ο Ράιχ πέθανε σε ηλικία 60 ετών από ανακοπή καρδιάς σε φυλακή της Πενσιλβάνια, όπου εξέτιε ποινή διετούς κάθειρξης για περιφρόνηση δικαστηρίου, στις 3 Nοεμβρίου του 1957. «Προσωπικά, θεωρώ ότι θα περάσει πολύς καιρός πριν η επιστημονική κοινότητα κατανοήσει το έργο του», δηλώνει σήμερα η εγγονή του Ράιχ, Ρενάτα Μόιζ, με αφορμή την έκθεση του Εβραϊκού Μουσείου της Βιέννης με θέμα τη ζωή και το έργο του ψυχαναλυτή. Η Μόιζ επιμένει, μάλιστα, ότι η «μεταλλική κουβέρτα» ή αλλιώς «μηχανή συγκέντρωσης οργονικής ενέργειας» δεν είναι απάτη. «Την έχω χρησιμοποιήσει κι εγώ προκειμένου να θεραπεύσω εγκαύματα και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι λειτουργεί», ισχυρίζεται. Ο Ράιχ υποστήριζε ότι ανακάλυψε τα «βιόνια» που ουσιαστικά αποτελούν την «οργονική ενέργεια» κατά τη διάρκεια πειραμάτων στη Νορβηγία. Διατεινόταν ότι η εν λόγω ενέργεια παράγεται κατά τη διάρκεια του οργασμού και ότι έχει θαυματουργές ιδιότητες. Σημειώνεται ότι ο Ράιχ εγκατέλειψε τη ναζιστική Γερμανία, όπου διέμενε μέχρι το 1933, λόγω της εβραϊκής καταγωγής του και των φιλοκομμουνιστικών του απόψεων. Αρχικά βρήκε καταφύγιο στη Νορβηγία, αλλά μετανάστευσε στις ΗΠΑ λίγο πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το έργο του Ράιχ δεν περιορίζεται, φυσικά, στην «οργονική ενέργεια» και στις προσπάθειες περισυλλογής της. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι η Ενωση Αμερικανών Ψυχαναλυτών τον χαρακτηρίζει έναν από τους «πιο λαμπρούς και δημιουργικούς ψυχαναλυτές» και υπενθυμίζει ότι ήταν ο πρώτος που έδωσε βάρος στην ανάλυση του χαρακτήρα έναντι των νευρωτικών συμπτωμάτων. Οι υποστηρικτές του υπογραμμίζουν την ανάγκη αναγνώρισης των μελετών του Ράιχ από την επιστημονική κοινότητα και συνιστούν στους νεότερους ψυχαναλυτές να μελετήσουν τη ζωή του. | |||
 | |||
Hμερομηνία : 07-11-2007 Copyright: http://www.kathimerini.gr | |||
Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008
Ξαναθυμήθηκαν τη θεωρία του Β. Ράιχ για τον οργασμό
BΙΛΧΕΛΜ ΡΑΪΧ - 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
BΙΛΧΕΛΜ ΡΑΪΧ - 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του ανοίγουν σήμερα οι πόρτες του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών που θα υποδεχτεί για πρώτη φορά τον «επαναστάτη» Βίλχελμ Ράιχ με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Κέντρου Μελετών και Ψυχοθεραπείας «Βίλχελμ Ράιχ» και της Πανελλήνιας Ενωσης Σωματικής Ψυχοθεραπείας (αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου 30, 10.00-15.00).
Σε μια ημερίδα που όχι τυχαία φέρει τίτλο «Πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Ράιχ: Η ιστορία μιας απώθησης», μελετητές της σκέψης του, ανάμεσά τους ο ποιητής και συγγραφέας Νάνος Βαλαωρίτης, ο καθηγητής Ψυχολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κλήμης Ναυρίδης, ο καθηγητής Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο ΕΜΠ Αριστείδης Μπαλτάς, ο επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ Κίμων Χατζημπίρος κ.ά., θα επιχειρήσουν να εξετάσουν με μια σύγχρονη ματιά το διαχρονικό, αλλά και συνάμα χαοτικό μερικές φορές έργο του.
Ο Ράιχ περιγράφεται από την Αμερικανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία ως ένας από τους πλέον δημιουργικούς και λαμπερούς πρωτοπόρους της ψυχανάλυσης. Ομως, μεγάλο μέρος του έργου του είναι άγνωστο στο μεγάλο κοινό, στο σημείο που επώνυμοι στοχαστές της «Σχολής της Φρανκφούρτης» μπόρεσαν να καρπωθούν τη σκέψη του ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη λιγότερο γνωστή μαρξιστική περίοδό του.
Η σκέψη του Βίλχελμ Ράιχ ακροβάτησε ανάμεσα στον φροϋδισμό και τον μαρξισμό, των οποίων επιχείρησε μια πετυχημένη όσο και θαρραλέα σύνθεση δημιουργώντας ένα νέο ψυχαναλυτικό ρεύμα. Γεννήθηκε έτσι ένας ιδιότυπος φροϊδο-μαρξισμός που αγκάλιασε ολοκληρωτικά ακόμη και ο Μαρκούζε.
Οι ιδέες του επηρέασαν την ψυχαναλυτική σκέψη, κοινωνικά και πολιτικά κινήματα των νέων, τον χώρο της ψυχοθεραπείας. Η σωματική ψυχοθεραπεία, ένα από τα πιο διαδεδομένα ψυχοθεραπευτικά ρεύματα σήμερα, βασίζεται στις ιδέες του Β. Ράιχ.
Ο Βίλχελμ Ράιχ γεννήθηκε το 1897 στην Dobrzcynika, τότε Αυστροουγγαρία σήμερα Ουκρανία, από εύπορη οικογένεια και πέθανε το 1957 στο Lewisburg της Πενσιλβάνιας.
Μαθητής και βοηθός του Φρόιντ αρχικά, πήρε αποστάσεις από την κλασική ψυχανάλυση και δημιούργησε μια δική του ψυχοθεραπευτική μέθοδο. Επηρεασμένος από τον μαρξισμό επεδίωξε να εντάξει τις ψυχαναλυτικές ιδέες σε μια προοπτική σοσιαλιστικής αλλαγής της κοινωνίας.
Γοητευμένος από την τότε Οκτωβριανή Επανάσταση, επισκέπτεται τη Μόσχα τον Σεπτέμβριο του 1929. Διακρίνει όμως ότι το νέο καθεστώς δημιουργεί αυταρχικές δομές και γυρίζει στη Βιέννη προβληματισμένος από αυτή την εμπειρία. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την κοινωνική πρόληψη των ψυχικών διαταραχών στα παιδιά και τους νέους.
Εκανε κριτική στην αυταρχική οικογένεια που προετοιμάζει τα παιδιά για νευρωτικούς και υποταγμένους ενήλικες και καταπιέζει τη φυσική σεξουαλικότητα των εφήβων και των νέων, δημιουργώντας το έδαφος για την ψυχική διαταραχή.
Αντιμετώπισε τον άνθρωπο ως μια ψυχοσωματική ενότητα: τα ψυχικά φαινόμενα αντανακλώνται στο σώμα και τα σωματικά φαινόμενα εκφράζουν τον ψυχισμό.
Στη θεραπευτική του μέθοδο συνδύασε την ψυχανάλυση με τεχνικές που κινητοποιούν το σώμα του θεραπευόμενου. Οι ιδέες του επηρέασαν την ψυχαναλυτική σκέψη, κοινωνικά και πολιτικά κινήματα των νέων, τον χώρο της ψυχοθεραπείας. Η σωματική ψυχοθεραπεία, ένα από τα πιο διαδεδομένα ψυχοθεραπευτικά ρεύματα σήμερα, βασίζεται στις ιδέες του Β. Ράιχ.
Είναι γνωστός και για την ανάπτυξη της υπόθεσης μιας ενέργειας που χαρακτηρίζει τους ζωντανούς οργανισμούς, την οποία ονόμασε «οργόνη».
Τα πειράματά του γύρω από τη φύση αυτής της ενέργειας χαρακτήρισαν «επικίνδυνα» στις ΗΠΑ, όπου ζούσε από το 1939. Κυνηγημένος από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, πεθαίνει στη φυλακή, λίγο πριν από την ακρόασή του. Βιβλία του καίγονται και το εργαστήριό του καταστρέφεται.
Εργα του όπως «Η ανάλυση του χαρακτήρα», «Η δολοφονία του Χριστού», «Ο συσσωρευτής οργόνης» ξεσήκωσαν και ξεσηκώνουν ακόμη παγκοσμίως συζητήσεις.
«"Εχω δικαίωμα στην κρίση ανθρώπων ικανών να με κρίνουν και στο καλοπροαίρετο ανιδιοτελές λάθος".
Τα λόγια αυτά με τα οποία ο Ράιχ αντιμετώπισε τους δικαστές του που τελικά τον έστειλαν στη φυλακή θα έπρεπε να βρίσκονται γραμμένα στην είσοδο κάθε πνευματικού ιδρύματος στον κόσμο.
Δίνοντάς του τον λόγο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πιστεύω ότι αναγνωρίζουμε τη δύναμη, την τόλμη και την ανιδιοτέλειά του, την επιμονή του στη διεπιστημονική προσέγγιση και στη σύνδεση σκέψης, βιώματος και δράσης, ότι του δίνουμε, όπως ζητούσε, το δικαίωμα να κριθεί με πνευματικά κριτήρια, χωρίς υποχρεωτικά να προσυπογράφουμε όσα λέει...», τονίζει η καθηγήτρια Αισθητικής και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πέπη Ρηγοπούλου, που είναι και από τους κεντρικούς ομιλητές της σημερινής ημερίδας.
Ενας τολμηρός και παρεξηγημένος πρωτοπόρος
Της ΕΛΙΖΑΜΠΕΤΤΑΣ ΚΑΖΑΛΟΤΤΙ
Πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα ξαναδιαβάζει τον Βίλχελμ Ράιχ και κορυφώνονται σε όλο τον κόσμο οι εκδηλώσεις με επίκεντρο την αιρετική σκέψη του. Με αυξημένο ενδιαφέρον αναμένεται επίσης η δημοσίευση εργασιών του, που για πρώτη φορά θα είναι στη διάθεση των ερευνητών.
Σε μια ημερίδα που όχι τυχαία φέρει τίτλο «Πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Ράιχ: Η ιστορία μιας απώθησης», μελετητές της σκέψης του, ανάμεσά τους ο ποιητής και συγγραφέας Νάνος Βαλαωρίτης, ο καθηγητής Ψυχολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κλήμης Ναυρίδης, ο καθηγητής Φιλοσοφίας της Επιστήμης στο ΕΜΠ Αριστείδης Μπαλτάς, ο επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ Κίμων Χατζημπίρος κ.ά., θα επιχειρήσουν να εξετάσουν με μια σύγχρονη ματιά το διαχρονικό, αλλά και συνάμα χαοτικό μερικές φορές έργο του.
Ο Ράιχ περιγράφεται από την Αμερικανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία ως ένας από τους πλέον δημιουργικούς και λαμπερούς πρωτοπόρους της ψυχανάλυσης. Ομως, μεγάλο μέρος του έργου του είναι άγνωστο στο μεγάλο κοινό, στο σημείο που επώνυμοι στοχαστές της «Σχολής της Φρανκφούρτης» μπόρεσαν να καρπωθούν τη σκέψη του ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη λιγότερο γνωστή μαρξιστική περίοδό του.
Η σκέψη του Βίλχελμ Ράιχ ακροβάτησε ανάμεσα στον φροϋδισμό και τον μαρξισμό, των οποίων επιχείρησε μια πετυχημένη όσο και θαρραλέα σύνθεση δημιουργώντας ένα νέο ψυχαναλυτικό ρεύμα. Γεννήθηκε έτσι ένας ιδιότυπος φροϊδο-μαρξισμός που αγκάλιασε ολοκληρωτικά ακόμη και ο Μαρκούζε.
Οι ιδέες του επηρέασαν την ψυχαναλυτική σκέψη, κοινωνικά και πολιτικά κινήματα των νέων, τον χώρο της ψυχοθεραπείας. Η σωματική ψυχοθεραπεία, ένα από τα πιο διαδεδομένα ψυχοθεραπευτικά ρεύματα σήμερα, βασίζεται στις ιδέες του Β. Ράιχ.
Ο Βίλχελμ Ράιχ γεννήθηκε το 1897 στην Dobrzcynika, τότε Αυστροουγγαρία σήμερα Ουκρανία, από εύπορη οικογένεια και πέθανε το 1957 στο Lewisburg της Πενσιλβάνιας.
Μαθητής και βοηθός του Φρόιντ αρχικά, πήρε αποστάσεις από την κλασική ψυχανάλυση και δημιούργησε μια δική του ψυχοθεραπευτική μέθοδο. Επηρεασμένος από τον μαρξισμό επεδίωξε να εντάξει τις ψυχαναλυτικές ιδέες σε μια προοπτική σοσιαλιστικής αλλαγής της κοινωνίας.
Γοητευμένος από την τότε Οκτωβριανή Επανάσταση, επισκέπτεται τη Μόσχα τον Σεπτέμβριο του 1929. Διακρίνει όμως ότι το νέο καθεστώς δημιουργεί αυταρχικές δομές και γυρίζει στη Βιέννη προβληματισμένος από αυτή την εμπειρία. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την κοινωνική πρόληψη των ψυχικών διαταραχών στα παιδιά και τους νέους.
Εκανε κριτική στην αυταρχική οικογένεια που προετοιμάζει τα παιδιά για νευρωτικούς και υποταγμένους ενήλικες και καταπιέζει τη φυσική σεξουαλικότητα των εφήβων και των νέων, δημιουργώντας το έδαφος για την ψυχική διαταραχή.
Αντιμετώπισε τον άνθρωπο ως μια ψυχοσωματική ενότητα: τα ψυχικά φαινόμενα αντανακλώνται στο σώμα και τα σωματικά φαινόμενα εκφράζουν τον ψυχισμό.
Στη θεραπευτική του μέθοδο συνδύασε την ψυχανάλυση με τεχνικές που κινητοποιούν το σώμα του θεραπευόμενου. Οι ιδέες του επηρέασαν την ψυχαναλυτική σκέψη, κοινωνικά και πολιτικά κινήματα των νέων, τον χώρο της ψυχοθεραπείας. Η σωματική ψυχοθεραπεία, ένα από τα πιο διαδεδομένα ψυχοθεραπευτικά ρεύματα σήμερα, βασίζεται στις ιδέες του Β. Ράιχ.
Είναι γνωστός και για την ανάπτυξη της υπόθεσης μιας ενέργειας που χαρακτηρίζει τους ζωντανούς οργανισμούς, την οποία ονόμασε «οργόνη».
Τα πειράματά του γύρω από τη φύση αυτής της ενέργειας χαρακτήρισαν «επικίνδυνα» στις ΗΠΑ, όπου ζούσε από το 1939. Κυνηγημένος από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, πεθαίνει στη φυλακή, λίγο πριν από την ακρόασή του. Βιβλία του καίγονται και το εργαστήριό του καταστρέφεται.
Εργα του όπως «Η ανάλυση του χαρακτήρα», «Η δολοφονία του Χριστού», «Ο συσσωρευτής οργόνης» ξεσήκωσαν και ξεσηκώνουν ακόμη παγκοσμίως συζητήσεις.
«"Εχω δικαίωμα στην κρίση ανθρώπων ικανών να με κρίνουν και στο καλοπροαίρετο ανιδιοτελές λάθος".
Τα λόγια αυτά με τα οποία ο Ράιχ αντιμετώπισε τους δικαστές του που τελικά τον έστειλαν στη φυλακή θα έπρεπε να βρίσκονται γραμμένα στην είσοδο κάθε πνευματικού ιδρύματος στον κόσμο.
Δίνοντάς του τον λόγο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πιστεύω ότι αναγνωρίζουμε τη δύναμη, την τόλμη και την ανιδιοτέλειά του, την επιμονή του στη διεπιστημονική προσέγγιση και στη σύνδεση σκέψης, βιώματος και δράσης, ότι του δίνουμε, όπως ζητούσε, το δικαίωμα να κριθεί με πνευματικά κριτήρια, χωρίς υποχρεωτικά να προσυπογράφουμε όσα λέει...», τονίζει η καθηγήτρια Αισθητικής και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πέπη Ρηγοπούλου, που είναι και από τους κεντρικούς ομιλητές της σημερινής ημερίδας.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/11/2007
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
